เป้าหมายเงินเฟ้อสำหรับระยะปานกลาง และสำหรับปี 2563

กนง. และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังได้พิจารณาทบทวนความเหมาะสมของเป้าหมายเงินเฟ้อร่วมกันและเห็นชอบที่จะใช้อัตราเงินเฟ้อทั่วไปในช่วงร้อยละ 1-3 เป็นเป้าหมายของนโยบายการเงิน แทนที่อัตราเงินเฟ้อทั่วไปเฉลี่ยทั้งปีที่ร้อยละ 2.5 ± 1.5 ซึ่งเป้าหมายใหม่นี้มีองค์ประกอบสำคัญที่จะช่วยให้การดำเนินนโยบายการเงินมีประสิทธิภาพมากขึ้น ดังนี้

(1) ระดับของเป้าหมายปรับลดลงเพื่อให้สอดคล้องกับอัตราเงินเฟ้อไทยที่มีแนวโน้มต่ำลงจากปัจจัยเชิงโครงสร้าง อาทิ (1) การเปลี่ยนแปลงด้านเทคโนโลยีที่ทำให้ต้นทุนการผลิตถูกลงหรือปริมาณผลผลิตเพิ่มขึ้น (เช่น น้ำมัน สินค้าเกษตร และสินค้าอิเล็กทรอนิกส์ เป็นต้น) (2) การขยายตัวของธุรกิจ e-commerce ที่ทำให้การแข่งขันสูงขึ้นจนผู้ขายปรับราคาสินค้าขึ้นยาก และ (3) การเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ เนื่องจากผู้สูงอายุมีรายได้หลังเกษียณลดลง จำนวนผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้นจึงทำให้การบริโภคสินค้าและบริการในภาพรวมมีแนวโน้มลดลงในระยะต่อไป

อัตราเงินเฟ้อในช่วงดังกล่าวเอื้อต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจที่สอดคล้องกับศักยภาพของระบบเศรษฐกิจไทย ขอบบนของเป้าหมายที่ปรับลดลงสอดคล้องกับแรงกดดันด้านสูงต่ออัตราเงินเฟ้อในระยะต่อไปที่ยังมีอยู่อย่างจำกัดจากผลของปัจจัยเชิงโครงสร้าง อีกทั้งไม่สูงเกินไปจนกระทบค่าครองชีพของประชาชน ขณะที่ขอบล่างของเป้าหมายไม่เปลี่ยนแปลง เนื่องจากขอบล่างที่ต่ำเกินไปอาจทำให้สาธารณชนคาดการณ์เงินเฟ้อต่ำลงมาก ทั้งนี้ อัตราดอกเบี้ยในตลาดการเงินส่วนหนึ่งถูกกำหนดจากอัตราเงินเฟ้อคาดการณ์ในระยะข้างหน้า ดังนั้น อัตราเงินเฟ้อคาดการณ์ที่ปรับลดลงจึงทำให้อัตราดอกเบี้ยในระบบเศรษฐกิจต่ำลงตามไปด้วย ซึ่งอาจก่อให้เกิดการสะสมความเสี่ยงต่อเสถียรภาพระบบการเงิน รวมถึงส่งผลให้ กนง. มีความสามารถในการดำเนินนโยบายการเงินเพื่อการรับมือกับวิกฤตเศรษฐกิจในอนาคต (policy space) น้อยลง

(2) การกำหนดรูปแบบเป้าหมายเป็นแบบช่วง (range target) แทนที่เป้าหมายแบบมีค่ากลางและค่าความยืดหยุ่น (point target with tolerance band) เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นให้นโยบายการเงินสามารถดูแลเสถียรภาพด้านราคา ควบคู่กับการเติบโตทางเศรษฐกิจและเสถียรภาพระบบการเงินได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่เศรษฐกิจโลกและไทยผันผวนและมีความไม่แน่นอนสูง

ภายใต้เป้าหมายแบบมีค่ากลางและค่าความยืดหยุ่น แม้อัตราเงินเฟ้อทั่วไปจะสามารถเบี่ยงเบนจากค่ากลางของเป้าหมายได้ในระยะสั้น แต่นโยบายการเงินจำเป็นต้องดูแลให้อัตราเงินเฟ้อบรรลุค่ากลางในระยะปานกลาง ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อการดูแลเป้าหมายด้านอื่น ๆ ได้ ในขณะที่เป้าหมายแบบช่วงจะช่วยลดความจำเป็นที่นโยบายการเงินต้องพยายามบรรลุค่ากลางของเป้าหมายดังกล่าว และเอื้อให้การเคลื่อนไหวของอัตราเงินเฟ้อในระยะปานกลางสะท้อนการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างที่เกิดขึ้นในแต่ละช่วงเวลาได้มากขึ้น

(3) การกำหนดเป้าหมายระยะปานกลาง เพื่อให้สอดคล้องกับประสิทธิผลการดำเนินนโยบายการเงินที่ต้องใช้เวลาในการส่งผ่านผลไปยังภาคเศรษฐกิจจริง

กรณีที่อัตราเงินเฟ้อทั่วไปเคลื่อนไหวออกนอกช่วงเป้าหมาย

ข้อตกลงร่วมกันระหว่าง กนง. และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังได้กำหนดไว้ว่า

"หากอัตราเงินเฟ้อทั่วไปเฉลี่ย 12 เดือนที่ผ่านมาหรือประมาณการอัตราเงินเฟ้อทั่วไปเฉลี่ย 12 เดือนข้างหน้าเคลื่อนไหวออกนอกกรอบเป้าหมาย กนง. จะมีจดหมายเปิดผนึกถึงรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง โดยจะชี้แจงถึง (1) สาเหตุของการเคลื่อนไหวออกนอกกรอบเป้าหมายดังกล่าว (2) แนวทางการดำเนินนโยบายการเงินในช่วงที่ผ่านมาและในระยะต่อไปเพื่อนำอัตราเงินเฟ้อทั่วไปกลับเข้าสู่เป้าหมายในระยะเวลาที่เหมาะสม และ (3) ระยะเวลาที่คาดว่าอัตราเงินเฟ้อทั่วไปจะกลับเข้าสู่เป้าหมาย นอกจากนี้ กนง. จะมีจดหมายเปิดผนึกถึงรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังทุก 6 เดือน หากอัตราเงินเฟ้อเฉลี่ยตามแนวทางข้างต้นยังคงอยู่นอกกรอบเป้าหมาย และจะรายงานความคืบหน้าของการแก้ไขปัญหาเป็นระยะตามสมควร"