คำถาม
|
คำตอบ
|
|
1. คุณสมบัติของผู้ให้บริการการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ |
ธนาคารพาณิชย์ไทยและสาขาธนาคารต่างประเทศ อยู่ภายใต้การควบคุมดูแลตามพระราชกฤษฎีกาฯ นี้ด้วยหรือไม่
|
ธนาคารพาณิชย์ไทยและสาขาธนาคารต่างประเทศ นอกจากเป็นผู้ให้บริการโอนเงิน/ชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ แล้ว ยังมีหลายแห่งที่ให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ บริการรับชำระเงินแทน รวมถึงบริการชำระดุลด้วย จึงเข้าข่ายเป็นผู้ให้บริการการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ที่อยู่ภายใต้การควบคุมดูแลตามพระราชกฤษฎีกาฯ นี้ด้วย
|
ผู้ให้บริการการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ใดบ้างที่ไม่อยู่ภายใต้การควบคุมดูแลตามพระราชกฤษฎีกาฯ
|
หน่วยงานของรัฐ อาทิ การทางพิเศษแห่งประเทศไทย กรมทางหลวง ธปท. ซึ่งได้รับการยกเว้นตาม มาตรา 5 แห่งพระราชกฤษฎีกาฯ
|
2. วิธีการยื่นแบบและกำหนดเวลาที่เกี่ยวข้องในการแจ้งให้ทราบ การขอขึ้นทะเบียน และการขอรับใบอนุญาต |
ผู้ให้บริการการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ ที่เข้าเกณฑ์ที่อยู่ภายใต้การควบคุมดูแลตามพระราชกฤษฎีกาฯ ต้องดำเนินการอย่างไร เพื่อให้ได้รับใบรับแจ้ง (บัญชี ก) ใบรับการขึ้นทะเบียน (บัญชี ข) หรือใบอนุญาต (บัญชี ค)
|
ผู้ให้บริการที่ประสงค์ประกอบธุรกิจบริการการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ สามารถยื่นแบบการแจ้งให้ทราบ แบบการขึ้นทะเบียน หรือแบบการขอใบอนุญาตต่อคณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ ผ่าน ธปท. โดย ธปท. ได้จัดทำคู่มือการขออนุญาตของผู้ให้บริการการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ (e-Payment) เพื่ออำนวยความสะดวกสำหรับผู้ให้บริการการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์และประชาชน เข้ามาศึกษาและสามารถนำไปใช้ประกอบการพิจารณาการขออนุญาต ขอความเห็นชอบ และแจ้งเรื่องต่างๆ ตามที่กฎหมายกำหนด คู่มือดังกล่าวได้ link ประกาศและหนังสือเวียนที่เกี่ยวข้อง พร้อมทั้งรายการเอกสารและแบบฟอร์มที่ใช้ในการยื่นคำขอไว้ด้วยแล้ว
|
หากผู้ให้บริการประสงค์จะประกอบธุรกิจตามที่กำหนดในท้ายพระราชกฤษฎีกาฯ มากกว่า 1 ประเภทธุรกิจและ/หรือมากกว่า 1 บัญชี จะต้องดำเนินการอย่างไรบ้าง
|
ผู้ให้บริการสามารถยื่นแบบการแจ้งให้ทราบ แบบการขึ้นทะเบียน หรือแบบการขอใบอนุญาต มาในคราวเดียวกันโดยแนบเอกสารประกอบตามที่ระบุในพระราชกฤษฎีกา ฯ ของธุรกิจทุกประเภทที่ให้บริการ จำนวน 1 ชุด กรณีที่ผู้ให้บริการประกอบธุรกิจมากกว่าหนึ่งประเภท สามารถยื่นเอกสารรายละเอียด หลักฐานและข้อมูลเกี่ยวกับผู้ให้บริการเพียง 1 ชุด เช่น สำเนาหนังสือรับรองการจดทะเบียน สำเนาหนังสือบริคณห์สนธิของบริษัท เป็นต้น ส่วนเอกสารเกี่ยวกับรายละเอียดระบบงาน หากใช้ระบบงานต่างกัน ให้ยื่นเอกสารของแต่ละระบบให้ครบถ้วน
|
กรณีให้บริการตามบัญชี ค ผู้ยื่นขออนุญาตจำเป็นต้องจดทะเบียนและเรียกชำระครบตามที่กำหนด ก่อนยื่นขออนุญาตหรือไม่
|
กรณีที่ผู้ให้บริการอยู่ระหว่างดำเนินการเพิ่มทุนจดทะเบียนเพื่อให้ครบตามเกณฑ์ที่กำหนดแต่กระบวนการเพิ่มทุนยังไม่แล้วเสร็จ ผู้ให้บริการสามารถยื่นขอรับใบอนุญาตโดยแนบแผนการเพิ่มทุนที่ชัดเจนมาก่อนได้ ทั้งนี้ คณะกรรมการฯ จะพิจารณาออกใบอนุญาตให้เมื่อผู้ให้บริการได้เพิ่มทุนจดทะเบียนที่ชำระแล้วครบตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดเท่านั้น
|
ผู้ขออนุญาต จำเป็นต้องมีความพร้อมในการให้บริการก่อนยื่นขออนุญาตหรือไม่ หรือเพียงกำหนดแผนงานแนวทางที่จะดำเนินการมาพิจารณาก่อนได้
|
คณะกรรมการฯ จะพิจารณาออกใบอนุญาตเมื่อผู้ให้บริการมีความพร้อมจะเปิดให้บริการ ทั้งนี้ ในกรณีที่ผู้ให้บริการมีแผนการดำเนินการในการเปิดให้บริการที่ชัดเจน ธปท. อาจพิจารณาเสนอคณะกรรมการฯ เพื่อพิจารณาออกใบอนุญาตไปก่อนแต่กำหนดเงื่อนไขไว้ในใบอนุญาตก็ได้ เช่น ต้องเปิดให้บริการตามรูปแบบการให้บริการที่ได้นำเสนอภายในเวลาที่กำหนด เป็นต้น
|
3. นิยาม/คุณลักษณะของธุรกิจบริการการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ |
เงินอิเล็กทรอนิกส์ หมายถึง
|
เงินอิเล็กทรอนิกส์ หมายความว่า บัตรอิเล็กทรอนิกส์ที่ผู้ให้บริการออกให้แก่ผู้ให้บริการซึ่งจะระบุชื่อหรือไม่ก็ตาม โดยมีการชำระเงินให้แก่ผู้ให้บริการไว้ล่วงหน้า เพื่อนำไปใช้ชำระค่าสินค้า ค่าบริการ หรือค่าอื่นใดแทนการชำระด้วยเงินสด และได้มีการบันทึกมูลค่าหรือจำนวนเงินที่ชำระไว้ล่วงหน้า คุณลักษณะสำคัญ เป็นผู้ให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ ทั้งในลักษณะ Card Base หรือ Network Base โดยการให้บริการมีลักษณะ ดังนี้ ผู้บริโภคชำระเงินล่วงหน้า (pre-paid) ให้ผู้ให้บริการ มูลค่าเงินที่ชำระล่วงหน้าถูกบันทึกในสื่ออิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ หรือสื่อคอมพิวเตอร์อื่น (stored value) ผู้บริโภคสามารถนำไปซื้อสินค้าหรือบริการได้จากร้านค้าที่ผู้ออกกำหนด (อาจเป็นร้านค้าเพียงร้านเดียว (Single) หรือมากกว่า (Multi)
บัญชี ก –การให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ ที่ใช้ซื้อสินค้าหรือรับบริการเฉพาะอย่างตามรายการที่กำหนดไว้ล่วงหน้า จากผู้ให้บริการเพียงรายเดียว ยกเว้น การให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้จำกัดเพื่ออำนวยความสะดวกแก่ ผู้บริโภค และไม่ได้เป็นการแสวงหากำไรจากการออกบัตรเงินอิเล็กทรอนิกส์นั้น ตามประกาศ ธปท.โดยความเห็นชอบของคณะกรรมการ ซึ่งจะประกาศต่อไป บัญชี ข – ใช้ซื้อสินค้าหรือบริการจากผู้ให้บริการหลายราย ณ สถานที่ที่อยู่ภายใต้ระบบการจัดจำหน่ายและการให้บริการเดียวกัน ได้แก่ ธุรกิจ franchise หรือตัวแทนการจัดจำหน่าย ซึ่งมีสัญญลักษณ์หรือเครื่องหมายการค้าเดียวกัน เช่น ปั๊มน้ำมัน ธุรกิจที่มีรูปแบบการให้บริการเดียวกัน เช่น ระบบขนส่งมวลชน ธุรกิจที่อยู่ภายใต้การดำเนินนโยบาย บริหารจัดการในลักษณะกลุ่มเดียวกัน เช่น กิจการในเครือ ธุรกิจที่ประกอบกิจการอยู่ในบริเวณหรือพื้นที่การจัดจำหน่ายเดียวกัน เช่น ศูนย์การค้า สถานศึกษา
บัญชี ค – ใช้ซื้อสินค้าหรือบริการจากผู้ให้บริการหลายราย โดยไม่จำกัดสถานที่และไม่อยู่ภายใต้ระบบการจัดจำหน่ายและการให้บริการเดียวกัน
|
เครือข่ายบัตรเครดิต หมายถึง
|
เครือข่ายบัตรเครดิต หมายความว่า เครือข่ายการให้บริการรับส่งข้อมูลการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์จากบัตรเครดิตของผู้ถือบัตรไปยังผู้ให้บริการซึ่งออกบัตรเช่นว่านั้น เพื่ออนุมัติการใช้บัตรในการทำรายการแต่ละรายการ หรือรับส่งข้อมูลเรียกเก็บเงินอันเกิดจากการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ ตลอดจนการหักทอนบัญชีระหว่างกัน คุณลักษณะสำคัญ เป็นธุรกิจที่ให้บริการเพื่อส่งผลให้เกิดการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ โดยจะทำหน้าที่เพื่อให้ข้อมูลดังต่อไปนี้ วิ่งผ่านบนเครือข่าย ข้อมูลวงเงิน เพื่ออนุมัติการใช้บัตร ข้อมูลการเรียกเก็บเงินเมื่อใช้บัตรแล้ว ข้อมูลการหักทอนบัญชีระหว่างสถาบันการเงินที่เกี่ยวข้อง
หรือ กล่าวได้ว่าเป็นผู้ให้บริการเครือข่ายการรับส่งข้อมูลการใช้บัตรเครดิต ระหว่าง Acquirer และ Issuer ทั้งนี้ กรณีที่ผู้ให้บริการเครือข่ายบัตรเครดิตรายที่ทำหน้าที่หักทอนบัญชีระหว่างกัน (Clearing) ด้วย ผู้ให้บริการรายนั้นจะต้องขึ้นทะเบียนเป็นผู้ให้บริการเครือข่ายบัตรเครดิต และต้องขอรับใบอนุญาตเป็นผู้ให้บริการหักบัญชีด้วย
|
เครือข่ายอีดีซี (EDC Network) หมายถึง
|
เครือข่ายอีดีซี (EDC Network) หมายความว่า เครือข่ายการรับส่งข้อมูลอีดีซี ที่มีศูนย์กลาง หรือจุดเชื่อมต่อการรับส่งข้อมูลระหว่างผู้ใช้บริการเครือข่ายอีดีซี (Electronic Data Capture : EDC) หมายความว่า อุปกรณ์หรือเครื่องมือสำหรับการรับส่งข้อมูลการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์จากบัตรเครดิต บัตรเดบิต เงินอิเล็กทรอนิกส์ หรือบัตรอิเล็กทรอนิกส์อื่นใด ไปยังผู้ให้บริการซึ่งออกบัตร คุณลักษณะสำคัญ เป็นการให้บริการรับส่งข้อมูลอีดีซีระหว่างสมาชิกผู้ใช้บริการ โดยมีลักษณะสำคัญ ดังนี้ (1) ผู้ให้บริการเครือข่ายอีดีซี จะทำหน้าที่รับและส่งข้อมูลการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์จากเครื่อง EDC เพื่อรับส่งข้อมูลนั้นผ่านไปยังผู้ให้บริการเครือข่ายบัตรเครดิตและผู้ออกบัตร (Issuer) (2) ผู้ให้บริการเครือข่ายอีดีซี ทำหน้าที่เหมือน Pool Acquirer โดยจะต้องให้บริการรับและส่งข้อมูลให้กับ Issuer ทั้งนี้ กรณีที่เป็นการให้บริการเครื่องอีดีซี เพื่ออ่านข้อมูลและส่งไปให้ Acquirer แต่ละรายโดยตรง จะถือว่าผู้ให้บริการเครื่องอีดีซีเป็นผู้รับ outsource จาก Acquirer และไม่เข้าข่ายเป็นผู้ให้บริการเครือข่ายอีดีซี
|
บริการสวิตช์ชิ่งในการชำระเงิน หมายถึง
|
บริการสวิตช์ชิ่งในการชำระเงิน (Transaction Switching) หมายความว่า บริการเป็นศูนย์กลางหรือจุดเชื่อมต่อรับส่งข้อมูลรายการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ให้แก่ผู้ให้บริการตามที่ตกลงกัน คุณลักษณะสำคัญ เป็นผู้ให้บริการรับส่งข้อมูลรายการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ให้แก่ผู้ให้บริการในระบบการชำระเงิน (ผู้ให้บริการ Switching ไม่ใช่ผู้ให้บริการที่รับข้อมูลรายการชำระเงินจากลูกค้าหรือร้านค้าโดยตรง) องค์ประกอบของการให้บริการ Switching ในการชำระเงิน (1) มีการตรวจสอบความถูกต้องของรูปแบบการส่งคำสั่งตามที่มีการตกลงกันไว้ (2) เก็บข้อมูลรายการรับ- ส่ง ซึ่งสมาชิกสามารถเรียกดู / ติดตามข้อมูลย้อนหลังได้ (3) ผู้ใช้บริการและผู้ให้บริการ Switching มีความสัมพันธ์กันแบบสมาชิก การพิจารณาสวิตช์ชิ่งระบบเดียวและหลายระบบ ต้องพิจารณาจากองค์ประกอบหลายอย่างร่วมกัน เช่น จำนวนและประเภทของ Product Application ระบบงาน กิจกรรม และ พิธีปฏิบัติ ที่ใช้ในรับส่งข้อมูล รวมทั้งสัญญาการเข้าใช้บริการของแต่ละ Product เป็นต้น
|
|
บริการหักบัญชี (Clearing) หมายความว่า บริการรับส่ง ตรวจสอบ และยืนยันข้อมูลตามคำสั่งการชำระเงิน สำหรับนำไปคำนวณหายอดเงินแสดงความเป็นเจ้าหนี้ หรือลูกหนี้ของผู้ใช้บริการ เพื่อใช้ข้อมูลดังกล่าวไปทำการชำระดุลระหว่าง เจ้าหนี้และลูกหนี้ ทั้งนี้ รวมถึงการจัดการเพื่อให้กระบวนการชำระดุลสำเร็จลุล่วงด้วย คุณลักษณะสำคัญ เป็นผู้ให้บริการกับสมาชิกในการนำคำสั่งการชำระเงินของลูกค้าของสมาชิกเหล่านั้น มาคำนวณเพื่อหักกลบลบหนี้ระหว่างสถาบันสมาชิก โดยการทำหน้าที่ ประกอบด้วยขั้นตอน ดังนี้ (1) ตรวจสอบและคัดแยกคำสั่งการชำระเงินที่ได้รับจากสมาชิกผู้ส่งคำสั่งตามสถาบันผู้รับคำสั่ง (แยกรายการใครส่งให้ใคร) (2) คำนวณผลรวมจำนวนเงินรับ-จ่ายของแต่ละสมาชิกและ สอบยันยอด (reconcile) (3) จัดทำและส่งรายงานจำนวนเงินรับ-จ่ายในส่วนที่เกี่ยวข้องให้กับสมาชิกแต่ละราย (4) จัดการใด ๆ เพื่อให้การชำระดุลสำเร็จลุล่วง เช่น การส่งข้อมูลผลรวมสุทธิเพื่อดำเนินการชำระดุล
|
|
บริการชำระดุล (Settlement) หมายความว่า บริการระบบการชำระเงินที่ตกลงกันไว้ล่วงหน้าระหว่างผู้ใช้บริการกับผู้ให้บริการ เพื่อให้ผู้ให้บริการปรับฐานะความเป็นเจ้าหนี้หรือลูกหนี้ของผู้ใช้บริการ โดยผู้ให้บริการจะทำการหักบัญชีเงินฝากของผู้ใช้บริการซึ่งมีฐานะเป็นลูกหนี้ หรือรับชำระหนี้โดยวิธีอื่นใดตามที่ตกลงกันไว้ แล้วปรับบัญชีเงินฝากของผู้ใช้บริการซึ่งมีฐานะเป็นเจ้าหนี้หรือชำระเงินด้วยวิธีอื่นใด เพื่อให้หนี้ดังกล่าวระงับไป คุณลักษณะสำคัญ เป็นผู้ให้บริการซึ่งรับข้อมูลที่แสดงฐานะความเป็นเจ้าหนี้และลูกหนี้ของผู้ใช้บริการจากผู้ให้บริการหักบัญชี (Clearing) และนำข้อมูลนั้นมาชำระดุลระหว่างผู้ใช้บริการต่อไป ทั้งนี้ กระบวนการชำระดุลประกอบด้วย (1) ตรวจสอบความสมบูรณ์ของคำสั่งการชำระเงิน (Debit/Credit) ซึ่งได้รับมาจากผู้ให้บริการ Clearing (2) ในกรณีที่มีการชำระดุลด้วยวิธีการหักบัญชีเงินฝากของผู้ใช้บริการที่มีสถานะเป็นลูกหนี้ ผู้ให้บริการชำระดุลจะตรวจสอบบัญชีของผู้ใช้บริการว่ามีเงินเพียงพอสำหรับหักบัญชีเพื่อชำระหนี้หรือไม่ (3) ชำระดุลหรือปลดภาระหนี้สินระหว่างคู่กรณีโดยการหักบัญชีเงินฝากของลูกหนี้ตามที่ได้ตกลงยินยอมไว้ล่วงหน้า แล้วนำฝากเข้าบัญชีของเจ้าหนี้ หรือชำระหนี้โดยวิธีอื่นใดตามที่ตกลงกัน (4) แจ้งผลการชำระดุลให้กับผู้ใช้บริการแต่ละราย
|
บริการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ผ่านอุปกรณ์อย่างหนึ่งอย่างใดหรือผ่านทางเครือข่าย หมายถึง
|
การชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ หมายความว่า การโอนสิทธิการถือครองเงิน หรือ การโอนสิทธิการถอนเงินหรือหักเงินจากบัญชีเงินฝากของผู้ใช้บริการที่เปิดไว้กับผู้ให้บริการ ด้วยวิธีทางอิเล็กทรอนิกส์ทั้งหมดหรือแต่บางส่วน คุณลักษณะสำคัญ - เป็นผู้ให้บริการชำระเงินจากผู้โอน/ลูกหนี้ ให้กับผู้รับโอน/เจ้าหนี้ โดยผ่านช่องทางต่าง ๆ (นอกเหนือจากเงินอิเล็กทรอนิกส์) เช่น เคาน์เตอร์ธนาคาร เครื่อง ATM (Issuer) เครื่องอีดีซี (Issuer และ Acquier) โทรศัพท์มือถือ (Mobile banking), Internet (Internet banking) เป็นต้น
- เป็นผู้ให้บริการสื่อหรือช่องทางโอนเงิน/ชำระเงิน ในลักษณะต่อไปนี้ เช่น
- บัตรอิเล็กทรอนิกส์ (credit card, debit card)
- เป็นผู้ให้บริการเครื่องอีดีซีและรับซื้อ sale slip จากร้านค้า (acquirer)
- เป็นผู้ให้บริการ Payment Gateway
|
บริการรับชำระเงินแทน หมายถึง
|
บริการรับชำระเงินแทน หมายความว่า บริการรับชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์แทนเจ้าหนี้ คุณลักษณะสำคัญ เป็นการให้บริการรับชำระค่าสินค้า ค่าบริการ หรือค่าอื่นใดทางอิเล็กทรอนิกส์ จากผู้ขอรับบริการ/ลูกหนี้แทนเจ้าหนี้ค่าสินค้า ค่าบริการ หรือเจ้าหนี้อื่นใด โดย (1) มีข้อตกลงในการรับชำระเงินแทนระหว่างผู้ให้บริการรับชำระเงินแทนกับเจ้าหนี้ (2) ผู้ให้บริการรับชำระเงินแทน มีหน้าที่เก็บรักษาจำนวนเงินที่รับชำระ เพื่อส่งมอบให้แก่เจ้าหนี้ตามเวลาที่ได้มีการตกลงกันไว้ตาม (1) (3) มีการออกหลักฐานการรับเงินให้แก่ผู้รับบริการ
|