โครงการอินทนนท์ คือ โครงการพัฒนาระบบต้นแบบการโอนเงินระหว่างสถาบันการเงิน โดยใช้สกุลเงินดิจิทัลที่ออกโดยธนาคารกลาง (Central Bank Digital Currency: CBDC) เป็นสื่อกลางในการทำธุรกรรม ซึ่งนำเทคโนโลยีการประมวลผลแบบกระจายศูนย์ (Distributed Ledger Technology: DLT) มาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพโครงสร้างพื้นฐานด้านระบบการชำระเงินของประเทศ และมุ่งเสริมสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้และการพัฒนาเทคโนโลยีร่วมกันของผู้ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ระบบการเงินไทยพร้อมรับพัฒนาการทางเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการเงินที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วได้อย่างเท่าทัน
ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ธนาคารพาณิชย์ 8 แห่ง (1) และบริษัท R3 ได้ร่วมกันดำเนินโครงการอินทนนท์ ระยะที่ 2 ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ - มิถุนายน 2562 โดยเป็นการต่อยอดจากโครงการฯ ระยะที่ 1 ซึ่งแนวทางการดำเนินโครงการฯ มุ่งให้เกิดการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ การเรียนรู้ผ่านการทางานร่วมกันระหว่างผู้ที่เกี่ยวข้องผ่านการออกแบบ พัฒนา ทดสอบระบบต้นแบบ และเน้นถึงการหาแนวทางใหม่ๆ (new solution) เพื่อตอบโจทย์ทางธุรกิจ (business use case) และแก้ไขปัญหาที่มีในกระบวนการปัจจุบัน (pain point) โดยขอบเขตโครงการฯ ระยะที่ 2 ครอบคลุม 2 เรื่อง คือ (1) ธุรกรรมการซื้อขายและการซื้อคืนพันธบัตรระหว่างสถาบันการเงิน (Interbank Bond Trading and Repurchase Transaction) และ (2) การกำกับดูแลและตรวจสอบข้อมูลการโอนเงินสาหรับลูกค้า (Regulatory Compliance and Data Reconciliation)
ผลการทดสอบของโครงการอินทนนท์ ระยะที่ 2
พบว่า DLT มีศักยภาพที่จะช่วยให้สถาบันการเงินสามารถทำธุรกรรมการซื้อขายและการซื้อคืนพันธบัตรระหว่างกันได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยการนำ smart contract ที่เป็นฟังก์ชั่นหนึ่งของ DLT มาใช้เพื่อช่วยลดระยะเวลาและลดภาระการตรวจสอบการส่งมอบพันธบัตรและการชำระราคา (settlement) ของธุรกรรมดังกล่าว ที่มีขั้นตอนตรวจสอบข้อมูลระหว่างกันหลายขั้นตอนได้ รวมทั้งระบบต้นแบบจะช่วยคำนวณและจับคู่ธุรกรรมได้อย่างรวดเร็ว เพื่อส่งมอบพันธบัตรเท่าที่จำเป็นซึ่งช่วยลดการสำรองสภาพคล่องเพื่อการชำระราคา นอกจากนี้ ระบบต้นแบบยังช่วยลดภาระการตรวจสอบและลดข้อผิดพลาดการโอนเงินของลูกค้า โดยสามารถตรวจสอบการมีตัวตนและรายละเอียดของผู้รับเงินปลายทางได้อย่างถูกต้องรองรับการให้บริการแก่ลูกค้าหลากหลายประเภทได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น สาหรับรายงานผลการทดสอบของโครงการฯ ระยะที่ 2 สามารถดาวน์โหลดได้ที่ https://www.bot.or.th/English/FinancialMarkets/ProjectInthanon/Documents/Inthanon_Phase2_Report.pdf
ขอบเขตโครงการอินทนนท์ ระยะที่ 3
สำหรับโครงการอินทนนท์ ระยะที่ 3 มุ่งเน้นการนำ DLT มาใช้ทดสอบการโอนเงินระหว่างประเทศ (cross-border funds transfer) รวมถึงการออกแบบเชิงธุรกิจและการกำกับดูแลให้เป็นไปตามเกณฑ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ซึ่ง ธปท. มีแผนจะร่วมดำเนินการกับธนาคารกลางฮ่องกง (Hong Kong Monetary Authority: HKMA) ภายใต้กรอบความร่วมมือด้าน FinTech ที่ได้ลงนามเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม 2562 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการโอนเงินระหว่างประเทศให้มีต้นทุนที่ลดลงและประสิทธิภาพมากขึ้นในอนาคต
ทั้งนี้ โครงการฯ ระยะที่ 3 คาดว่าจะเริ่มในเดือนสิงหาคม 2562 และมีกำหนดแล้วเสร็จภายใน ไตรมาส 4 ของปี 2562 ซึ่ง ธปท. และ HKMA จะเผยแพร่รายงานสรุปผลการดาเนินงานของโครงการฯ ต่อไป
ธนาคารแห่งประเทศไทย
18 กรกฎาคม 2562
ข้อมูลเพิ่มเติม:
ฝ่ายตลาดการเงิน สายตลาดการเงิน
กลุ่มงานยุทธศาสตร์องค์กร สายยุทธศาสตร์และความสัมพันธ์องค์กร
ฝ่ายการชำระเงินและพันธบัตร สายระบบข้อสนเทศ
ฝ่ายเทคโนโลยีสารสนเทศ สายระบบข้อสนเทศ
โทรศัพท์ 0 2356 7532, 0 2356 7611
E-mail: Inthanon@bot.or.th
(1) ธนาคารพาณิชย์ 8 แห่ง ได้แก่ ธนาคารกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) ธนาคารกรุงไทย จำกัด (มหาชน) ธนาคารกรุงศรีอยุธยา จำกัด (มหาชน) ธนาคาร กสิกรไทย จำกัด (มหาชน) ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) ธนาคารธนชาต จำกัด (มหาชน) ธนาคารสแตนดาร์ดชาร์เตอร์ด (ไทย) จำกัด (มหาชน) และธนาคารฮ่องกงและเซี่ยงไฮ้แบงกิ้งคอร์ปอเรชั่น จำกัด
>>Download PDF