• EN
    • EN
  • เกี่ยวกับ ธปท.
    • บทบาทหน้าที่และประวัติ
    • การกำกับดูแลกิจการที่ดี
    • ธปท. กับบทบาทการพัฒนาอย่างยั่งยืน
    • ความร่วมมือระหว่างประเทศ
    • กฎหมาย/กฎเกณฑ์
    • ผังโครงสร้างองค์กร
    • คณะกรรมการ
    • รายงานทางการเงิน
    • รายงานประจำปี ธปท.
    • ธนบัตร
    • มูลนิธิ 50 ปี ธปท.
    • สมัครงานและทุน
    • พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้
    • ศคง. 1213
    • งานและกิจกรรม
  • นโยบายการเงิน
    • คณะกรรมการ กนง.
    • เป้าหมายของนโยบายการเงิน
    • กำหนดการประชุม
    • ผลการประชุม กนง.
    • เอกสารเผยแพร่ของ กนง.
    • ความรู้เรื่องนโยบายการเงิน
    • ภาวะเศรษฐกิจไทย
    • เศรษฐกิจภูมิภาค
    • งานวิจัยและสัมมนาวิชาการ
  • สถาบันการเงิน
    • คณะกรรมการ กนส.
    • โครงสร้างระบบ สง. ไทย
    • บทบาทของ ธปท. ด้าน สง.
    • การกำหนดนโยบาย สง.
    • การกำกับตรวจสอบ สง.
    • ความร่วมมือกับผู้กำกับดูแลอื่น
    • ธุรกิจการเงินที่ ธปท. กำกับดูแล​​​​
    • มุมสถาบันการเงิน
    • การธนาคารเพื่อความยั่งยืน
    • โครงการพัฒนา Digital Factoring Ecosystem
    • โครงการ API Standard
  • ตลาดการเงิน
    • การดำเนินนโยบายการเงิน
    • การบริหารเงินสำรอง
    • การพัฒนาตลาดการเงิน
    • ตลาดเงินตราต่างประเทศ
    • หลักเกณฑ์การแลกเปลี่ยนเงิน
    • การลงทุนโดยตรง ตปท.
    • อัตราดอกเบี้ยอ้างอิงและแนวทางรองรับการยุติการใช้ LIBOR
    • โครงการลงทะเบียนแสดงตัวตนของผู้ลงทุนตราสารหนี้ในประเทศไทย (BIR)
  • ระบบการชำระเงิน
    • คณะกรรมการ กรช.
    • นโยบายการชำระเงิน
    • การกำกับดูแลระบบการชำระเงิน
    • การกำกับตาม พ.ร.บ. ระบบการชำระเงิน 2560
    • บริการระบบการชำระเงิน
    • แนวนโยบาย/แนวปฏิบัติ /มาตรฐานระบบการชำระเงิน
    • ระเบียบ/ประกาศระบบการชำระเงิน
    • เทคโนโลยีทางการเงิน
    • การชำระเงินกับต่างประเทศ
  • วิจัยและสัมมนา
    • งานวิจัย
    • งานสัมมนา
    • สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย ​อึ๊งภากรณ์
  • สถิติ
    • สถิติตลาดการเงิน
    • สถิติเศรษฐกิจการเงิน
    • สถิติสถาบันการเงิน
    • สถิติระบบการชำระเงิน
    • สถิติเศรษฐกิจการเงินภูมิภาค
    • เครื่องชี้ภาวะเศรษฐกิจสำคัญ
    • แผนภูมิข้อมูลเศรษฐกิจสำคัญ
    • การรับส่งข้อมูลกับ ธปท.
    • บทความและเอกสารเผยแพร่ด้านสถิติ
    • คู่มือประชาชนด้านสถิติ
    • บริการข้อมูล BOT API

  • หน้าหลัก
  • > วิจัยและสัมมนา
  • > บทความ
วิจัยและสัมมนา
วิจัยและสัมมนา
  • งานวิจัย
    • Discussion and Policy Paper
    • FAQ
    • บทความสั้น
  • งานสัมมนา
    • ASEAN_CB_IA
  • สถาบันวิจัยเศรษฐกิจป๋วย ​อึ๊งภากรณ์
​ทุกคนรู้ แฟนคลับรู้ : การลงทุนเพื่อการศึกษาสำคัญเพียงใด?
​
ดร.เสาวณี จันทะพงษ์
ฝ่ายเศรษฐกิจมหภาค ธปท.
นางสาวชนาภา ตันติปุระ
นักศึกษา Department of Economics
London School of Economics and Political Science (LSE)
thai-education.jpg


การลงทุนทางศึกษามีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจ หากประเทศใดมีทุนมนุษย์ที่มีศักยภาพก็จะเป็นประโยชน์ต่อองค์กร ตลาดแรงงาน และประเทศชาติ  โดยเฉพาะภายใต้สภาวะโลกแบบ VUCA[1] ที่ทุกอย่างหมุนเร็วขึ้นมากกว่าอดีตจากการเปลี่ยนแปลงอย่างก้าวกระโดดของเทคโนโลยี หรือที่เรียกว่า เทคโนโลยีดิสรัปชั่น รวมถึงวิกฤตล่าสุดโรคโควิด 19 ยิ่งทำให้เห็นถึงความจำเป็นของการสร้างคนที่มีทักษะหลากหลาย เพื่อให้สามารถปรับตัวรอดได้ในทุกสถานการณ์ 

ประโยชน์การลงทุนการศึกษา: สร้างอาชีพ ความเท่าเทียมทางรายได้ และการเติบโตอย่างยั่งยืน

"UNESCO คาดการณ์ว่าหากสอนนักเรียนทุกคนในประเทศกำลังพัฒนาให้อ่านออกเขียนได้ 

จะสามารถลดจำนวนคนยากจนทั่วโลกได้ถึง 171 ล้านคน "

ในทางเศรษฐศาสตร์ โมเดล Endogenous growth[2]  อธิบายถึงการเติบโตทางเศรษฐกิจในระยะยาวที่เกิดจากปัจจัยภายใน เช่น การพัฒนาทุนมนุษย์ คือ การเพิ่มความรู้และทักษะให้แรงงานซึ่งมีผลดีต่อการเพิ่มปริมาณและคุณภาพของงานได้มาก จนสามารถหักล้างผลของการลดน้อยถอยลงของผลผลิตหน่วยสุดท้าย และอัตราการเสื่อมของทุนทางกายภาพ เช่น เครื่องจักร อุปกรณ์ และคอมพิวเตอร์ หากประเทศใดยิ่งมีสัดส่วนของทุนมนุษย์ต่อทุนกายภาพสูง ก็จะยิ่งสามารถประยุกต์ใช้เทคโนโลยีขั้นสูงช่วยเพิ่มผลผลิตได้มากขึ้น รวมทั้งการศึกษาที่สูงขึ้นยังช่วยสร้างแรงงานที่สามารถผลิตนวัตกรรมได้เอง ช่วยลดต้นทุนการผลิต และเพิ่มผลิตภาพของแรงงานขั้นพื้นฐานได้ด้วย

ผลวิจัยของ UNESCO ในปี 2557[3] คาดการณ์ว่าหากสอนนักเรียนทุกคนในประเทศกำลังพัฒนาให้อ่านออกเขียนได้ จะสามารถลดจำนวนคนยากจนทั่วโลกได้ถึง 171 ล้านคน แสดงให้เห็นว่าการศึกษายังมีความสำคัญต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนทั้งประเทศ

ประโยชน์ของการลงทุนทางการศึกษา[3] [4] [5] มีหลายมิติทั้งต่อแรงงานคือ ทำให้มีโอกาสเลือกงานที่เหมาะสมกับความชอบและความถนัด และมีความยืดหยุ่นในการเคลื่อนย้ายแรงงานทั้งระหว่างบริษัทและภาคเศรษฐกิจ ผลประโยชน์ต่อนายจ้างคือ ช่วยเพิ่มผลิตภาพของบริษัทและทำให้เกิดการคิดค้นนวัตกรรมใหม่ ส่วนผลประโยชน์ต่อสังคมคือ ทำให้เกิดการเลื่อนสถานะทางสังคม (Social mobility) เช่น การที่คนรุ่นพ่อแม่มีการศึกษาสูงจะทำให้คนรุ่นลูกได้รับการศึกษาสูงขึ้นด้วยเพราะครอบครัวเห็นความสำคัญของการศึกษา ทำให้คนรุ่นต่อมามีหน้าที่การงานและรายได้ที่มั่นคง ลดปัญหาความยากจนและปัญหาอาชญากรรมได้ 

นอกจากนี้ การศึกษายังมีส่วนช่วยสร้างสภาพแวดล้อมที่ส่งเสริมความเท่าเทียม ทั้งในการออกความเห็นในสังคม การเรียกร้องสิทธิมนุษยชน และความเท่าเทียมทางเพศ สังเกตได้จากคนรุ่นใหม่ที่กล้าแสดงความคิดเห็นและมีจุดยืนเป็นของตัวเอง


คุณภาพการศึกษาไทยเทียบกับนานาชาติเป็นอย่างไร?

"ไทยลงทุนทางการศึกษาจำนวนไม่น้อย  ใกล้เคียงกับมูลค่าการลงทุนในประเทศพัฒนาแล้ว
แต่ถ้าดูคุณภาพการศึกษา พบว่าไทยทำคะแนนการสอบวัดความรู้นักเรียนนานาชาติ (PISA)
ได้ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศในกลุ่ม OECD"

ไทยลงทุนทางการศึกษาจำนวนไม่น้อยถึง 6.2% ของ GDP เป็นสัดส่วนใกล้เคียงกับมูลค่าการลงทุนในประเทศพัฒนาแล้วทั้งในออสเตรเลีย (5.8%) เบลเยี่ยม (5.8%) สหรัฐฯ (6.0%) และ สหราชอาณาจักร (6.2%) ขณะที่ค่าเฉลี่ยขององค์การเพื่อความร่วมมือและการพัฒนาทางเศรษฐกิจ (Organisation for Economic Co-operation and Development: OECD) อยู่ที่ 5.0% โดยนอร์เวย์เป็นประเทศที่ลงทุนทางการศึกษาสัดส่วนสูงที่สุดในกลุ่ม OECD อยู่ที่ 6.5% ของ GDP แต่ถ้าดูคุณภาพการศึกษา พบว่าคะแนนเฉลี่ยผลประเมิน PISA ของประเทศกลุ่ม OECD[6] ด้านคณิตศาสตร์ 488 คะแนน วิทยาศาสตร์ 489 คะแนน และการอ่าน 489 คะแนน สูงกว่าคะแนน PISA ของไทยที่มีคะแนนคณิตศาสตร์ 419 คะแนน วิทยาศาสตร์ 426 คะแนน และการอ่าน 393 คะแนน ทั้ง ๆ ที่ไทยมีสัดส่วนการจัดสรรทรัพยากรลงทุนทางการศึกษาสูงกว่าของ OECD 

รีเทิร์นการลงทุนการศึกษาของไทย: ไม่น้อยหน้าชาติใด

"การลงทุนในการศึกษาไทยให้ประโยชน์ทางการเงินในระดับน่าพอใจ
อย่างไรก็ตาม ไทยยังมีปัญหาด้านการบริหารจัดการการลงทุนเพื่อการศึกษา "

ผลการศึกษาผลตอบแทนการลงทุนโดยใช้วิธี Cost-Benefit Analysis[7] จากกรณีศึกษาโครงการทุนนวัตกรรมสายอาชีพชั้นสูง: สร้างคน สร้างโอกาส สร้างงาน[8] ของกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) และมีสมมุติฐานว่ากระแสรายได้ของผู้รับทุนคำนวณตั้งแต่เริ่มทำงานจนถึงเกษียณอายุ และเงินเดือนที่ได้กลุ่มวิชาชีพด้าน STEM (วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรม และคณิตศาสตร์) ในสาขาวิชาหลัก 10 อุตสาหกรรม S-Curve ที่รัฐบาลสนับสนุนเพื่อพัฒนาขีดความสามารถของประเทศ ขณะที่ต้นทุนใช้ข้อมูลอ้างอิงจากค่าใช้จ่ายการให้ทุนทั้งส่วนที่เป็นค่าใช้จ่ายประจำคือ งบกลางที่ใช้พัฒนาสถานศึกษา และค่าใช้จ่ายแปรผันที่มอบให้ต่อหน่วยผู้รับทุนหรือต่อสถานศึกษา

พบว่ารายได้โครงการมูลค่า 136,100 ล้านบาท คิดเป็นรายได้โครงการปัจจุบันสุทธิ (NPV) ประมาณ 28,000 ล้านบาทหรือคิดเป็น อัตราผลตอบแทนภายใน (Internal Rate of Return: IRR) เท่ากับ 9.8% ใกล้เคียงกับงานศึกษาของไทยในอดีตที่ 7.5% - 9.5% (พลับพลึง, 2019)[9] ซึ่งถือว่าไม่น้อยหน้าชาติใด โดยค่าเฉลี่ยของ OECD อยู่ที่ 17%[10]  โดยสูงสุดคืออิสราเอล (40%) รองลงมาคือ ตุรกี (36%) และไอร์แลนด์ (32%) ตามลำดับ


ภาพแสดงอัตราผลตอบแทนภายใน (IRR) การลงทุนทางการศึกษา:
กรณีศึกษาโครงการทุนนวัตกรรมสายอาชีพขั้นสูง เมื่อคำนวณจากรายได้โครงการฯ

return-on-education-investment.jpg

จะเห็นว่าการลงทุนในการศึกษาไทยให้ประโยชน์ทางการเงินในระดับน่าพอใจ อย่างไรก็ตาม ไทยยังมีปัญหาด้านการบริหารจัดการการลงทุนเพื่อการศึกษา รวมถึงโจทย์ท้าทายโดยเฉพาะปัญหาช่องว่างระหว่าง “โลกการศึกษา” และ “โลกการทำงาน” ที่กว้างมาก ซึ่งเป็นต้นทุนในอนาคตของเยาวชนคนรุ่นใหม่ ผู้ที่เกี่ยวข้องจึงควรพิจารณาขับเคลื่อนการศึกษาไทยโดยมียุทธศาสตร์ระดับมหภาคที่เน้นความคุ้มค่าของการลงทุนทางการศึกษาทั้งในเชิงการเงินและเชิงคุณภาพ รวมถึงจัดการการศึกษาเชิงพื้นที่ เพื่อเพิ่มเติมทักษะที่จะตอบสนองความต้องการของเศรษฐกิจในพื้นที่นั้น ๆ ด้วยการพัฒนานวัตกรรมและหลักสูตรที่หลากหลายที่สามารถเชื่อมโลกการทำงานและการศึกษาเข้าด้วยกัน เพื่อจะได้ก้าวข้ามการศึกษาแบบ “เสื้อโหล” มาสู่การเรียนรู้แบบ “เสื้อสั่งตัด” [11] สักที


บทความนี้เป็นข้อคิดเห็นส่วนบุคคล ซึ่งไม่จำเป็นต้องสอดคล้องกับข้อคิดเห็นของธนาคารแห่งประเทศไทย


>> Download PDF


เอกสารอ้างอิง
[1] VUCA คือ สถานการณ์ที่เรียกว่า “VUCA” Volatility ความผันผวน, Uncertainty ความไม่แน่นอน, Complexity ความซับซ้อน และ ความไม่ชัดเจน Ambiguity 
[2] Endogenous growth เป็นทฤษฎีทางเศรษฐศาสตร์ที่เชื่อว่าการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่ยั่งยืนนั้น นอกจากจะขึ้นการสะสมทุนทางกายภาพแล้ว ยังมีการพัฒนาด้านทุนมนุษย์เป็นปัจจัยสำคัญ
[3] UNICEF (2015), The Investment Case for Education and Equity, January 2015
[4] Jose, Alba (2019), 6 Top Benefits of Hiring Young Talent: A Fresh Coat of Paint for Your Workplace, UNICEF Article
[5] McMahon, Walter W. (2010), The External Benefit of Education, MS No. 1226, Department of Economics, University of Illinois at Urbana Champaign, USA
[6] OECD (2019), PISA 2018 Results (Volume I): What Students Know and Can Do, OECD Publishing, Paris
[7] Cross-Benefit Analysis เป็นวิธีการหาต้นทุนและประโยชน์ทางสังคมโดยคิดออกมาเป็นตัวเงิน
[8] โครงการทุนนวัตกรรมสายอาชีพชั้นสูง ของกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) วัตถุประสงค์เพื่อสร้างแรงงานทักษะสูงแห่งอนาคตและยกระดับคุณภาพการเรียนการสอนสายอาชีพ ให้แก่สถาบันการศึกษาสายอาชีพที่มีศักยภาพ 50 สถาบันทั่วประเทศ โดยให้ทุนแก่นักเรียนครอบครัวรายได้ต่ำ (Bottom 40) ประมาณ 2500 ทุนต่อปี ระยะเวลา 5 รุ่น (2562-2566) รวม 17,000 ทุน
[9] พลับพลึง, ธิติมา (2019), อัตราผลตอบแทนการศึกษาในยุคไทยแลนด์ 4.0, วารสารเศรษฐศาสตร์และกลยุทธ์การ ปีที่ 6 ฉบับที่ 1
[10] OECD (2019), Education at a Glance 2019: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris
[11] มาเสถียรวงศ์, จุฬากรณ์ (2014), เรียนรู้คู่การทำงาน: โจทย์ใหม่ที่ท้าทายระบบการศึกษาไทย, Education for All สร้างสัมมาชีพเพื่อสังคมทั้งมวล




Share
Tweet
Share
Tweet
เกี่ยวกับ ธปท.
  • บทบาทหน้าที่และประวัติ
  • การกำกับดูแลกิจการที่ดี
  • ธปท. กับบทบาทการพัฒนาอย่างยั่งยืน
  • ความร่วมมือระหว่างประเทศ
  • กฎหมาย/กฎเกณฑ์
  • ผังโครงสร้างองค์กร
  • คณะกรรมการ
  • รายงานทางการเงิน
  • รายงานประจำปี ธปท.
  • ธนบัตร
  • มูลนิธิ 50 ปี ธปท.
  • สมัครงานและทุน
  • พิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้
  • ศคง. 1213
  • งานและกิจกรรม
นโยบายการเงิน
  • คณะกรรมการ กนง.
  • เป้าหมายของนโยบายการเงิน
  • กำหนดการประชุม
  • ผลการประชุม กนง.
  • เอกสารเผยแพร่ของ กนง.
  • ความรู้เรื่องนโยบายการเงิน
  • ภาวะเศรษฐกิจไทย
  • เศรษฐกิจภูมิภาค
  • งานวิจัยและสัมมนาวิชาการ
สถาบันการเงิน
  • คณะกรรมการ กนส.
  • โครงสร้างระบบ สง. ไทย
  • บทบาทของ ธปท. ด้าน สง.
  • การกำหนดนโยบาย สง.
  • การกำกับตรวจสอบ สง.
  • ความร่วมมือกับผู้กำกับดูแลอื่น
  • ธุรกิจการเงินที่ ธปท. กำกับดูแล​​​​
  • มุมสถาบันการเงิน
  • การธนาคารเพื่อความยั่งยืน
  • โครงการพัฒนา Digital Factoring Ecosystem
  • โครงการ API Standard
ตลาดการเงิน
  • การดำเนินนโยบายการเงิน
  • การบริหารเงินสำรอง
  • การพัฒนาตลาดการเงิน
  • ตลาดเงินตราต่างประเทศ
  • หลักเกณฑ์การแลกเปลี่ยนเงิน
  • การลงทุนโดยตรง ตปท.
  • อัตราดอกเบี้ยอ้างอิงและแนวทางรองรับการยุติการใช้ LIBOR
  • โครงการลงทะเบียนแสดงตัวตนของผู้ลงทุนตราสารหนี้ในประเทศไทย (BIR)
ระบบการชำระเงิน
  • คณะกรรมการ กรช.
  • นโยบายการชำระเงิน
  • การกำกับดูแลระบบการชำระเงิน
  • การกำกับตาม พ.ร.บ. ระบบการชำระเงิน 2560
  • บริการระบบการชำระเงิน
  • แนวนโยบาย/แนวปฏิบัติ /มาตรฐานระบบการชำระเงิน
  • ระเบียบ/ประกาศระบบการชำระเงิน
  • เทคโนโลยีทางการเงิน
  • การชำระเงินกับต่างประเทศ
สถิติ
  • สถิติตลาดการเงิน
  • สถิติเศรษฐกิจการเงิน
  • สถิติสถาบันการเงิน
  • สถิติระบบการชำระเงิน
  • สถิติเศรษฐกิจการเงินภูมิภาค
  • เครื่องชี้ภาวะเศรษฐกิจสำคัญ
  • แผนภูมิข้อมูลเศรษฐกิจสำคัญ
  • การรับส่งข้อมูลกับ ธปท.
  • บทความและเอกสารเผยแพร่ด้านสถิติ
  • คู่มือประชาชนด้านสถิติ
  • บริการข้อมูล BOT API
ตารางเวลาเผยแพร่
เงื่อนไขการให้บริการ
นโยบายคุ้มครอง
ข้อมูลส่วนบุคคล
เชื่อมโยง
คำถามถามบ่อย
ติดต่อ ธปท.

©2015 Bank of Thailand. All rights reserved.   ( เว็บไซต์นี้รับชมได้ดี ด้วยเว็บเบราว์เซอร์ Chrome, Safari, Firefox หรือ IE 10 ขึ้นไป )
สอบถาม/ข้อเสนอแนะ/ร้องเรียน
ลงทะเบียนรับข้อมูล/ข่าวสาร


©2015 Bank of Thailand. All rights reserved.