​ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ปรับปรุงประกาศ เรื่อง หลักเกณฑ์การกำกับดูแลเงินกองทุน (อ้างอิงจากหลักเกณฑ์ Basel III Pillar 2*) ที่ได้ออกและบังคับใช้มาตั้งแต่ปี 2552 ให้ยืดหยุ่นและครอบคลุมความเสี่ยงใหม่ ๆ ได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งจะทำให้การบริหารความเสี่ยงของสถาบันการเงินช่วยสนับสนุนเสถียรภาพของระบบสถาบันการเงินได้มากขึ้น อนึ่ง การปรับปรุงเกณฑ์ครั้งนี้ เพื่อให้เป็นไปตามหลักสากลที่นำมาใช้ในประเทศต่าง ๆ และได้เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ก่อนหน้าการแพร่ระบาดของโควิด 19 

ที่ผ่านมา สถาบันการเงินได้ดำรงเงินกองทุนเพื่อรองรับความเสี่ยงด้านเครดิต ด้านตลาด และด้านปฏิบัติการ ไว้สูงกว่าเกณฑ์ขั้นต่ำตาม Pillar 1 ซึ่งช่วยเป็นกันชน (Buffer) ในการรองรับความผันผวนของเศรษฐกิจกิจในช่วงต่าง ๆ ได้ดี ดังนั้น แม้เศรษฐกิจไทยได้รับผลกระทบจากสถานการณ์โควิด 19 แต่สถาบันการเงินยังมีความมั่นคง ซึ่งหลักการสำคัญของประกาศ Pillar 2 คือ การให้สถาบันการเงินบริหารจัดการความเสี่ยงที่นอกเหนือจาก Pillar 1 ให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม และมั่นใจว่าจะมีเงินกองทุนรองรับความเสี่ยงจากการทำธุรกิจได้ทั้งในปัจจุบันและในอนาคต  

ปัจจุบัน สภาพแวดล้อมทางธุรกิจและเทคโนโลยีมีพัฒนาการที่รวดเร็ว สถาบันการเงินจึงอาจเผชิญความเสี่ยงรูปแบบใหม่ ๆ เช่น ความเสี่ยงด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ด้านกฎหมาย และการปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ อีกทั้งต้องเพิ่มความสำคัญด้านปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล ให้มากขึ้นในระยะต่อไป เพื่อส่งเสริมให้การดำเนินธุรกิจในภาคการเงินเป็นไปอย่างยั่งยืน (Sustainable finance) มีวัฒนธรรมการบริหารจัดการความเสี่ยงที่เข้มแข็ง สามารถเป็นกลไกสนับสนุนการเติบโตของเศรษฐกิจของประเทศได้อย่างมั่นคงในระยะยาว 

ด้วยเหตุผลข้างต้น ธปท. จึงปรับหลักเกณฑ์ Pillar 2 เพื่อให้สถาบันการเงินสามารถบริหารจัดการความเสี่ยงและความเพียงพอของเงินกองทุนได้คล่องตัว มีความยืดหยุ่นและเป็นไปในเชิงหลักการ (Principle-based) มากขึ้น พร้อมทั้งให้ ธปท. สามารถกำกับดูแลการปฏิบัติตามเกณฑ์ Pillar 2 ของสถาบันการเงินได้อย่างเหมาะสม สอดคล้องกับขนาดความเสี่ยง และความซับซ้อนของสถาบันการเงินแต่ละแห่ง(Proportionality)

ทั้งนี้ หลักเกณฑ์การกำกับดูแลเงินกองทุนโดยทางการ (Pillar 2) ที่ปรับปรุงเพิ่มเติมในครั้งนี้ จะมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2565 เป็นต้นไป

ธนาคารแห่งประเทศไทย
17 สิงหาคม 2564

คำถาม - คำตอบ
เรื่องการปรับปรุงหลักเกณฑ์การกำกับดูแลเงินกองทุนในส่วนของ Pillar 2
เพื่อความยั่งยืนของระบบสถาบันการเงินในระยะยาว

Q1: ทำไมธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ต้องปรับปรุงหลักเกณฑ์ Pillar 2 ในระยะนี้ เป็นเพราะเห็นปัญหาในระบบสถาบันการเงิน (สง.) หรือไม่ 

A1: การปรับปรุงหลักเกณฑ์ Pillar 2 ครั้งนี้เป็นการทบทวนเกณฑ์การกำกับดูแลตามปกติให้มีความทันสมัย เพื่อให้สถาบันการเงินให้ความสำคัญกับการบริหารความเสี่ยงใหม่ ๆ ให้ดียิ่งขึ้น เพื่อความมั่นคงของระบบสถาบันการเงินในระยะยาว และให้สามารถสนับสนุนการเจริญเติบโตของเศรษฐกิจได้อย่างยั่งยืน ซึ่งการปรับปรุงเกณฑ์ครั้งนี้ได้เริ่มพิจารณาดำเนินการมาตั้งแต่ก่อนสถานการณ์โควิด 19 จะเกิดขึ้นแล้ว  

Q2: การปรับปรุงหลักเกณฑ์ครั้งนี้จะทำให้ สง. ต้องดำรงเงินกองทุนเพิ่มขึ้นหรือไม่ จะกระทบกับการช่วยลูกหนี้ของ สง. หรือไม่ 

A2: ไม่เสมอไป การเพิ่มหรือลดเงินกองทุนไม่ใช่ประเด็นสำคัญของการพิจารณาปรับปรุงครั้งนี้ แต่หลักเกณฑ์ Pillar 2 มีเจตนาให้ สง. แต่ละแห่งประเมินความเสี่ยงของตนให้ครบถ้วนและบริหารความเสี่ยงเหล่านั้นให้อยู่ในระดับที่ยอมรับได้ สำหรับความเสี่ยงที่ยังมีอยู่หลังบริหารจัดการก็ควรมีเงินกองทุนรองรับให้เพียงพอ โดยหลักเกณฑ์ Pillar 2 ไม่ได้กระทบต่ออัตราเงินกองทุนขั้นต่ำ และในปัจจุบัน สง. ต่างมี Capital buffer อย่างเพียงพอ การปรับเกณฑ์ในครั้งนี้ จึงไม่ได้ส่งผลกระทบต่อการช่วยเหลือลูกหนี้ของ สง..

Q3: เหตุที่ต้องปรับปรุงเป็นเพราะ สง. ยังไม่ได้ให้ความสำคัญกับความเสี่ยงใหม่ ๆ หรือไม่

A3: ธปท. ได้ตรวจสอบและกำกับดูแลให้ สง. บริหารความเสี่ยงเหล่านี้อยู่แล้ว การปรับปรุงก็เพื่อให้หลักเกณฑ์ Pillar 2 มีความครบถ้วนสมบูรณ์ และเพื่อยกระดับความเสี่ยงที่มีนัยสำคัญให้มีมิติที่เชื่อมโยงต่อเงินกองทุนของ สง. เป็นการมองความเสี่ยงแบบองค์รวม 

Q4: หลักเกณฑ์ Pillar 2 เปลี่ยนแปลงจากเกณฑ์เดิมอย่างไร 

A4: การปรับปรุงทำให้หลักเกณฑ์ Pillar 2 มีความยืดหยุ่นและเป็นไปในเชิงหลักการ (Principle-based) มากขึ้น โดยเพิ่มความสำคัญของการประเมินความเสี่ยงด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information technology risk) และความเสี่ยงด้านกฎหมายและการกำกับการปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ (Legal and compliance risk) รวมทั้งให้ สง. คำนึงถึงปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล

Q5: เกณฑ์นี้ใช้กับทั้ง ธพ. และ SFIs ใช่หรือไม่ มี สง. ใดที่เข้าเกณฑ์บ้าง 

A5: เกณฑ์นี้ไม่บังคับใช้กับ SFIs โดยเกณฑ์บังคับใช้กับ สง. ตาม พ.ร.บ. ธุรกิจสถาบันการเงิน ซึ่งได้แก่ ธพ. ไทย, ธพ. ที่เป็นบริษัทลูกของ ธพ. ต่างประเทศ, สาขา ธพ. ตปท., บริษัทเงินทุน และ บริษัทเครดิตฟองซิเอร์

Q6: การปรับปรุงหลักเกณฑ์ Pillar2 ทำให้การขอสินเชื่อยากขึ้นหรือไม่ ลูกหนี้และผู้ฝากเงินจะได้รับผลกระทบหรือไม่ 

A6: หลักเกณฑ์ Pillar 2 ไม่ได้เป็นอุปสรรคในการขอสินเชื่อและไม่มีผลกระทบทางตรงต่อลูกหนี้และผู้ฝากเงิน เนื่องจากเป็นหลักเกณฑ์เดิมที่มีบังคับใช้อยู่แล้ว โดยการปรับปรุงประกาศครั้งนี้ เพื่อให้ สง. มีการบริหารความเสี่ยงอย่างเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมปัจจุบัน