ธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา
(Virtual Bank)

ธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา หรือ Virtual Bank เป็นธนาคารพาณิชย์ที่กำลังเปิดให้มีการจัดตั้งขึ้นใหม่ในประเทศไทย โดยจะต้องไม่มีการจัดตั้งสาขา และให้บริการผ่านช่องทางดิจิทัลเป็นหลัก ปัจจุบัน ธปท. อยู่ระหว่างจัดทำหลักเกณฑ์การคัดเลือกและกำกับดูแล โดยคาดว่าจะเริ่มเปิดให้ยื่นขอจัดตั้งภายในปี 2566

 

ใหม่: อ่านสรุปผลการรับฟังความคิดเห็นจากสาธารณชน ครั้งที่สอง ด้านล่าง

ทำความรู้จัก Virtual Bank

ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ผู้กำกับดูแลในหลายประเทศได้เปิดให้มีการขออนุญาตประกอบธุรกิจธนาคารพาณิชย์ที่ให้บริการผ่านช่องทางดิจิทัลเป็นหลัก แต่มีชื่อเรียกแตกต่างกันไป เช่น

- Internet-only Bank ในเกาหลีใต้และไต้หวัน

- Digital Bank ในมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และสิงคโปร์

- Neo-bank ในสหราชอาณาจักร และออสเตรเลีย

- Virtual Bank ในฮ่องกง 

ผู้ที่จะมาจัดตั้ง Virtual Bank ต้องมีความเชี่ยวชาญในการให้บริการผ่านช่องทางดิจิทัล เพื่อให้ทำงานได้ยืดหยุ่น-คล่องตัว และใช้เทคโนโลยีและข้อมูลที่หลากหลายมาพัฒนาบริการใหม่ ๆ ให้ตอบโจทย์ลูกค้า ด้วยต้นทุนพนักงาน อาคาร และสถานที่ที่ลดลง

VB Green Red.jpg

Virtual Bank ในไทยสามารถให้บริการลูกค้าได้ทุกกลุ่ม โดยเน้นลูกค้ารายย่อย และ SMEs กลุ่มที่ยังเข้าไม่ถึงบริการทางการเงิน (unserved) หรือ กลุ่มที่ยังไม่ได้รับบริการทางการเงินอย่างเพียงพอและเหมาะสม (underserved) เช่น

1. ด้านสินเชื่อ คือ กลุ่มคนที่เข้าไม่ถึงสินเชื่อจากธนาคารหรือเข้าถึงไม่เพียงพอ จึงต้องไปกู้นอกระบบ เช่น ผู้ประกอบอาชีพอิสระที่ไม่มีรายได้ประจำ ไม่มีข้อมูลหรือประวัติทางการเงินที่เพียงพอ ซึ่ง Virtual Bank สามารถใช้ข้อมูลทางเลือก (alternative data) และเทคโนโลยีใหม่ ๆ ในการประเมินความเสี่ยงและพิจารณาให้สินเชื่อแก่คนกลุ่มนี้ได้

2. ด้านการออมและการลงทุน เช่น กลุ่มคนที่มีรายได้น้อย หรือกลุ่มคนที่เพิ่งเริ่มมีรายได้ (first jobber) ที่อาจยังขาดทักษะการวางแผนทางการเงิน (financial literacy) หรือยังไม่มีทางเลือกที่ให้ผลตอบแทนที่ดีสำหรับการออมเงินจำนวนน้อย ๆ 

กล่าวอีกนัยหนึ่ง คือ Virtual Bank ในไทยควรเน้นบริการทางการเงินที่ส่งเสริมการประกอบอาชีพและวินัยทางการเงิน โดยไม่ส่งเสริมการก่อหนี้เกินตัว

เอกสารที่เกี่ยวข้อง