ธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา
(Virtual Bank)

ธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา หรือ Virtual Bank ไม่ใช่การให้บริการ mobile/internet banking ของธนาคารพาณิชย์ในปัจจุบัน แต่เป็นธนาคารพาณิชย์ที่เปิดให้จัดตั้งขึ้นใหม่ โดยให้บริการผ่านช่องทางดิจิทัลเป็นหลักและห้ามมีสาขา สามารถให้บริการทางการเงินได้เต็มรูปแบบเช่นเดียวกับธนาคารพาณิชย์อื่น ๆ

อะไรคือจุดเด่นของ Virtual Bank

 

ผู้ที่จะมาจัดตั้ง Virtual Bank ต้อง

  1. มีความเชี่ยวชาญในการให้บริการผ่านช่องทางดิจิทัล

  2. สามารถใช้เทคโนโลยีและข้อมูลที่หลากหลาย เพื่อประเมินความเสี่ยงและวิเคราะห์พฤติกรรมของลูกค้า ได้อย่างมีประสิทธิภาพทั้งข้อมูลทางการเงิน (financial data) และข้อมูลทางเลือก (alternative data) เช่น พฤติกรรมการใช้จ่าย

  3. สามารถนำเสนอบริการทางการเงินรูปแบบใหม่ (new value proposition) แก่ลูกค้าอย่างครบวงจรและเหมาะสม โดยเฉพาะผู้ใช้บริการรายย่อยและ micro-SMEs ที่ธนาคารพาณิชย์กลุ่มเดิมไม่ได้ให้บริการมากนัก

อะไรคือความคาดหวังจากการเปิดให้มี Virtual Bank 

 

สิ่งที่ธนาคารแห่งประเทศไทยอยากเห็นจากการเปิดให้มี Virtual Bank ในไทย (Green Line) ได้แก่
 

  1. การส่งเสริมการเข้าถึงบริการทางการเงินอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะสินเชื่อเพื่อการประกอบอาชีพ และวินัยทางการเงิน

  2. การสร้างประสบการณ์การใช้บริการทางการเงินที่ดีแก่ลูกค้า ด้วยรูปแบบการใช้งาน กระบวนการ และขั้นตอนที่สะดวก รวดเร็ว ปลอดภัย สอดคล้องกับวิถีชีวิตของลูกค้า

  3. การช่วยกระตุ้นการแข่งขันในระบบสถาบันการเงินอย่างเหมาะสม เพื่อให้ผู้เล่นรายเดิมพัฒนานวัตกรรมและบริการทางการเงินที่ดีขึ้น ทั้งในด้านคุณภาพ ราคา ความสะดวก และความง่ายต่อการใช้งาน

 

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ธนาคารแห่งประเทศไทยไม่อยากเห็นจากการเปิดให้มี Virtual Bank (Red Line) ได้แก่

 

  1. การประกอบธุรกิจในรูปแบบที่ไม่ยั่งยืน จนก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อการดำเนินธุรกิจของ Virtual Bank และผู้ฝากเงิน อาทิ การใช้กลยุทธ์ขยายธุรกิจที่ไม่ได้คำนึงผลกระทบต่อฐานะความมั่นคงของ Virtual Bank อย่างเพียงพอ

  2. การกระตุ้นการแข่งขันอย่างไม่เหมาะสม จนก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อเสถียรภาพของระบบการเงิน อาทิ การแข่งขันปล่อยสินเชื่อที่กระตุ้นให้เกิดการก่อหนี้เกินตัว

  3. เอื้อประโยชน์แก่ผู้ที่เกี่ยวข้อง และ/หรือ ใช้อำนาจตลาดอย่างไม่เหมาะสม จนนำไปสู่การแข่งขันที่ไม่เป็นธรรมและกระทบต่อผู้บริโภค 

ใครคือกลุ่มลูกค้าเป้าหมายของ Virtual Bank


Virtual Bank สามารถให้บริการลูกค้าได้ทุกกลุ่ม โดยเน้นลูกค้ารายย่อย และ SMEs กลุ่มที่ยังเข้าไม่ถึงบริการทางการเงิน (unserved) หรือ กลุ่มที่ยังไม่ได้รับบริการทางการเงินอย่างเพียงพอและเหมาะสม (underserved) ตัวอย่างเช่น

 

  1. ด้านสินเชื่อ คือ กลุ่มคนที่เข้าไม่ถึงสินเชื่อเพื่อการประกอบอาชีพจากธนาคาร หรือเข้าถึงไม่เพียงพอ จึงต้องไปกู้นอกระบบ เช่น ผู้ประกอบอาชีพอิสระที่ไม่มีรายได้ประจำ ไม่มีข้อมูลหรือประวัติทางการเงินที่เพียงพอ หรือยังขาดหลักประกัน ซึ่ง Virtual Bank สามารถใช้ข้อมูลทางเลือกและเทคโนโลยีใหม่ ๆ ในการประเมินความเสี่ยงและพิจารณาให้สินเชื่อเพื่อการประกอบอาชีพแก่คนกลุ่มนี้ได้

  2. ด้านการออมและการลงทุน เช่น กลุ่มคนที่มีรายได้น้อย กลุ่มคนที่เพิ่งเริ่มมีรายได้ (first jobber) หรือกลุ่มคนวัยเกษียณที่อาจยังขาดทักษะการวางแผนทางการเงิน (financial literacy) หรือยังไม่มีทางเลือกการออมและการลงทุนที่ให้ผลตอบแทนที่ดี