เศรษฐกิจของไทยส่อเค้ามีปัญหาตั้งแต่ปี 2539 โดยเริ่มจากปัญหาการชะลอตัวของมูลค่าส่งออก ส่วนหนึ่งเกิดจากการแข่งขันจากต่างประเทศที่รุนแรงขึ้น อาทิ จีน อินโดนีเซีย เป็นต้น อีกส่วนหนึ่งเกิดจากค่าเงินดอลลาร์สหรัฐอเมริกาในตลาดเงินตราต่างประเทศแข็งขึ้น ทำให้เงินบาทซึ่งมีองค์ประกอบเป็นดอลลาร์ในตะกร้าเงินเป็นสัดส่วนสูงแข็งค่าตามไปด้วย ในอีกด้านหนึ่งเงินทุนในรูปเงินกู้ยืมไหลเข้ามาในจำนวนสูงมาก ทำให้สถาบันการเงินปล่อยสินเชื่อโดยขาดความระมัดระวัง โดยมีการนำเงินไปลงทุนในธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ มีการเก็งกำไรในตลาดหลักทรัพย์ เมื่อเศรษฐกิจซบเซาเกิดปัญหาหนี้เสียในระบบสถาบันการเงิน ธุรกิจการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์หลายแห่งประสบปัญหาสภาพคล่อง ส่งผลให้บริษัทเงินทุนที่เป็นสถาบันการเงินที่ให้กู้ยืมแก่ภาคอสังหาริมทรัพย์มากที่สุด ถูกผลกระทบจากการชะลอตัวของเศรษฐกิจก่อนที่จะมีข่าวลือเกี่ยวกับความอ่อนแอของฐานะการเงินตามมาในอีกระยะหนึ่ง

          ต้นเดือนพฤษภาคม 2539 ธนาคารกรุงเทพฯ พาณิชย์การ จำกัด ประสบปัญหาขาดสภาพคล่องและส่งผลกระทบต่อบริษัทเงินทุนในเครือ หลังจากนั้นกระแสข่าวลือเกี่ยวกับฐานะการเงินของบริษัทเงินทุนก็เริ่มมีมาเป็นลำดับ จนกระทั่งต้นเดือนกันยายน 2539 มีข่าวว่าบริษัทเงินทุนและบริษัทเงินทุนหลักทรัพย์บางแห่งมีปัญหาทางการเงินจนถึงขั้นถูกควบคุมโดยทางการ มีการระบุชื่อสถาบันการเงินหลายแห่ง แม้ว่าธนาคารแห่งประเทศไทยจะออกมาปฏิเสธข่าว แต่กระแสการถอนเงินฝากก็ยังมีอยู่ต่อเนื่อง กองทุนเพื่อการฟื้นฟูและพัฒนาระบบสถาบันการเงิน (กองทุนฯ) ได้ให้ความช่วยเหลือสภาพคล่องแก่สถาบันการเงินดังกล่าวเพื่อนำไปชำระคืนผู้ฝากเงิน และในช่วงต้นปี 2540 ก็มีข่าวการลดค่าเงินบาท และข่าว Moody's จะพิจารณาปรับลดอันดับความน่าเชื่อถือหนี้ระยะยาว นอกจากจะส่งผลต่อการเคลื่อนไหวของอัตราแลกเปลี่ยนแล้ว ยังส่งผลต่ออัตราดอกเบี้ยเงินให้กู้ยืมระยะสั้นผันผวนรุนแรงระหว่างร้อยละ 10-30 ต่อปี ข่าวการขาดสภาพคล่องของบริษัทเงินทุนก็เริ่มแพร่สะพัด ทำให้กระแสการถอนเงินฝากลุกลามต่อเนื่องออกไปในวงกว้าง แม้ว่าธนาคารแห่งประเทศไทยได้ประกาศรายชื่อบริษัทเงินทุนที่ต้องเพิ่มทุน 10 แห่ง เพื่อแยกแยะสถาบันการเงินที่มีปัญหาฐานะออกมา แต่ผลปรากฏว่าประชาชนไม่มีความเชื่อมั่น กระแสการถอนเงินฝากยิ่งขยายออกไปเป็นวงกว้างมากขึ้นเป็นลำดับ และต้องขอรับเงินช่วยเหลือจากกองทุนฯ จนถึงกลางเดือนมิถุนายน 2540 สถาบันการเงินที่กองทุนฯ ต้องให้ความช่วยเหลือสภาพคล่องมีจำนวนมากกว่า 40 แห่ง เป็นเงินกว่า 200,000 ล้านบาท

          ในที่สุดเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน 2540 กระทรวงการคลังได้ประกาศระงับการดำเนินกิจการของสถาบันการเงินชั่วคราว เพื่อให้สถาบันการเงินเหล่านั้นจัดทำแผนเพิ่มทุน/ควบรวมกิจการ จำนวนรวม 16 แห่ง (กลุ่ม 16) ในส่วนของประชาชนผู้ฝากเงิน ทางการให้สิทธิแลกเปลี่ยนเป็นตั๋วสัญญาใช้เงินแบบมีกำหนดเวลาตามที่ทางการกำหนดของบริษัทเงินทุนหลักทรัพย์กรุงไทยธนกิจ จำกัด (มหาชน) เต็มตามจำนวนต้นเงิน ทั้งยังได้รับดอกเบี้ยตามที่กำหนดด้วย ต้นเดือนกรกฎาคม 2540 ได้มีการประกาศลอยตัวค่าเงินบาท ส่งผลให้สถานการณ์ระบบสถาบันการเงินยิ่งทรุดต่ำลงไปอีก แม้ว่ารัฐบาลโดยคณะรัฐมนตรีได้มีมติให้รับประกันผู้ฝากเงินและเจ้าหนี้ทั้งในและต่างประเทศในระบบบริษัทเงินทุนที่ไม่ได้ถูกระงับการดำเนินกิจการ ซึ่งคาดว่ามีความปลอดภัยเต็มที่ กระแสการถอนเงินฝากจากบริษัทเงินทุนยังคงมีอยู่อย่างต่อเนื่อง และในวันที่ 5 สิงหาคม 2540 กระทรวงการคลังได้ประกาศระงับการดำเนินกิจการของสถาบันการเงินชั่วคราวอีก 42 แห่ง (กลุ่ม 42) เพื่อแยกบริษัทเงินทุนที่ประสบปัญหาความมั่นคงออกจากบริษัทที่สามารถดำเนินธุรกิจโดยปกติต่อไปได้ ในส่วนของประชาชนผู้ฝากเงิน ทางการให้สิทธิแลกเปลี่ยนเป็นบัตรเงินฝากธนาคารกรุงไทย จำกัด (มหาชน) ทำนองเดียวกับกลุ่ม 16 สำหรับเจ้าหนี้ทั้งในและต่างประเทศได้รับการดูแลเช่นเดียวกับผู้ฝากเงิน แต่ได้รับในอัตราดอกเบี้ยที่ต่ำกว่าประชาชนผู้ฝากเงิน (เจ้าหนี้กลุ่ม 16 ไม่สามารถแลกเปลี่ยนตั๋วได้ต้องไปขอเฉลี่ยคืนจากกองทรัพย์สินของสถาบันการเงินนั้น ๆ)

          ในวันเดียวกัน (5 สิงหาคม 2540) คณะรัฐมนตรีได้อนุมัติหลักเกณฑ์และมาตรฐานการประกันเงินฝากให้แก่ผู้ฝากเงินและเจ้าหนี้ทุกรายของสถาบันการเงินที่ยังเปิดดำเนินการอยู่ทุกแห่ง โดยมอบหมายให้กองทุนฯ เป็นผู้ดำเนินการตามมติดังกล่าว รวมทั้งเป็นผู้จัดหาสภาพคล่องให้บริษัทเงินทุนหลักทรัพย์กรุงไทยธนกิจ จำกัด (มหาชน) และธนาคารกรุงไทย จำกัด (มหาชน) เพื่อจ่ายคืนผู้ฝากเงินที่แลกเปลี่ยนเป็นตราสารของสถาบันการเงินทั้งสองแห่ง กองทุนฯ ได้ประมาณการความเสียหายจากการช่วยเหลือผู้ฝากเงินในสถาบันการเงินเหล่านี้รวมทั้งสิ้น 519,298 ล้านบาท

          การประกาศหลักเกณฑ์การประกันผู้ฝากเงินและเจ้าหนี้ไม่อาจเรียกความเชื่อมั่นของประชาชนผู้ฝากเงินได้ทั้งหมด กระแสการถอนเงินฝากในระบบสถาบันการเงินก็ยังคงมีอยู่อันเนื่องมาจากข่าวลือต่าง ๆ สถานการณ์ค่าเงินบาทและสถานการณ์ดอกเบี้ยที่อยู่ในระดับที่สูงมากกว่าร้อยละ 20 ในตลาดการเงิน ทั้งยังลุกลามไปยังธนาคารขนาดกลางและขนาดเล็ก จนกระทั่งทางการได้ออกมาตรการ 14 สิงหาคม 2541 ประกอบด้วย มาตรการหลาย ๆ มาตรการ กล่าวคือ มีการเปลี่ยนแปลงกรรมการ/ผู้บริหาร เพิ่มทุน ควบรวมกิจการ และการโอนสินทรัพย์ด้อยคุณภาพออกมาจากสถาบันการเงิน เพื่อให้สถาบันการเงินสามารถดำเนินธุรกรรมตามปกติได้ ซึ่งมาตรการดังกล่าวต้องใช้เงินจากทางการเป็นจำนวนมาก แต่ต้นทุนยังต่ำกว่าการปิดกิจการและจ่ายคืนผู้ฝากเงิน นอกจากนี้ ผลดีคือลูกหนี้ปกติของสถาบันการเงินเหล่านั้นยังสามารถใช้บริการและเบิกจ่ายเงินได้ตามปกติ

          จากการดำเนินการตามนโยบายที่กระทรวงการคลังมอบหมายทั้งมาตรการช่วยผู้ฝากเงิน และช่วยฟื้นฟูฐานะการเงินของสถาบันการเงิน เป็นผลให้กองทุนฯ ต้องกู้ยืมเงินในระบบเพื่อมาสนับสนุนการดำเนินการตามมาตรการต่าง ๆ เป็นจำนวนสูงมาก และเกือบทั้งหมดเป็นการกู้ยืมระยะสั้นจากตลาดเงิน และต้องประสบความเสียหายเป็นจำนวนกว่า 1.4 ล้านล้านบาทตามประมาณการที่กองทุนฯ ได้จัดทำ และนำเสนอต่อคณะรัฐมนตรีเมื่อเดือนมิถุนายน 2545

                               ประเภทความเสียหาย                                       จำนวนเงิน (ล้านบาท)

          1.  การช่วยเหลือผู้ฝากเงิน                                                              554,149

          2.  การฟื้นฟูกิจการด้วยการเข้าเพิ่มทุน                                                  169,139

          3.  การฟื้นฟูกิจการด้วยการบริหารจัดการหนี้ด้อยคุณภาพ (NPL)                       650,750

          4.  ค่าดอกเบี้ยจ่ายและค่าใช้จ่ายอื่นสุทธิ (หลังหักเงินนำส่งและเงินได้อื่น ๆ)                 27,412

                               ความเสียหายทั้งสิ้นสุทธิ                                          1,401,450