1. วัตถุประสงค์ของระบบ ICAS

เพื่อลดระยะเวลาในการเรียกเก็บเงินตามเช็คทั่วประเทศให้เหลือ 1 วันทำการ และเพิ่มประสิทธิภาพระบบการเรียกเก็บเงินตามเช็คของไทยให้มีมาตรฐานเทียบเท่าระดับสากล และเสริมศักยภาพการแข่งขันของประเทศ

2. ประโยชน์ของระบบ ICAS

สามารถเรียกเก็บและถอนใช้เงินตามเช็คทั่วประเทศได้ภายใน 1 วันทำการ ขยายเวลาการรับฝากเช็คเพิ่มขึ้น ถอนใช้เงินตามเช็คที่ฝากได้เร็วขึ้น ลดต้นทุนในการขนส่งตัวเช็ค ลดความเสี่ยงที่เช็คอาจสูญหายในระหว่างกระบวนการเรียกเก็บ และช่วยลดภาระในการจัดเก็บข้อมูลของ ธ.สมาชิก โดย ธปท. จะเป็นศูนย์กลางในการจัดเก็บข้อมูลและภาพเช็คที่ ธ.สมาชิก ส่งเข้าเรียกเก็บในระบบ ICAS ซึ่ง ธ.สมาชิก สามารถเรียกใช้งานได้ทุกวันตลอด 24 ชั่วโมง

3. การรักษาความปลอดภัยบนตัวเช็ค

ธปท. กำหนดมาตรฐานเช็คเพื่อป้องกันการปลอมแปลงเช็คและการแก้ไขข้อความบนตัวเช็ค โดยใช้กระดาษ CBS 1 (London Clearing Banks Paper Specification No. 1) และมีลายน้ำกลาง (Common Watermark) ซึ่งเป็นลายน้ำ ที่มีรูปแบบตามที่ ธปท. กำหนด ฝังอยู่ในเนื้อกระดาษและกระจายอยู่ทั่วไปบนตัวเช็ค โดยสามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจนเมื่อยกขึ้นส่องกับแสงสว่าง มีการเคลือบผิวด้วยกรรมวิธีพิเศษเพื่อให้เกิดการยึดเกาะโทนเนอร์ (Toner) ได้ดี ป้องกันการขูดลอก ลบ หรือแก้ไขข้อมูลที่พิมพ์จากเครื่องพิมพ์เลเซอร์ โดยทิ้งร่องรอยให้เห็นได้อย่างชัดเจน ข้อความ/ลวดลายบนตัวเช็คที่พิมพ์ด้วยหมึกที่มีคุณลักษณะพิเศษ และการใช้ลวดลาย/การออกแบบที่มีลักษณะพิเศษ

นอกจากนี้ ธปท. ยังได้กำหนดมาตรฐานภาพเช็ค เพื่อให้ธนาคารผู้จ่ายสามารถตรวจสอบความสมบูรณ์ของเช็คและลายมือชื่อผู้สั่งจ่ายจากภาพเช็คได้อย่างชัดเจน โดยเช็คที่จะส่งเข้าเรียกเก็บผ่านระบบ ICAS แต่ละฉบับ ต้องจัดแปลงเป็นภาพเช็คจำนวน 3 ภาพ ได้แก่ (1) ภาพ Grayscale ด้านหน้าของเช็ค ใช้เพื่อตรวจสอบการแก้ไขและปลอมแปลงเช็ค (2) ภาพ Black & White ด้านหน้า และ (3) ภาพ Black & White ด้านหลังของเช็ค ใช้เพื่อตรวจสอบลายมือชื่อผู้สั่งจ่ายและการสลักหลัง

4. การรักษาความมั่นคงปลอดภัยของระบบ ICAS

ระบบ ICAS ใช้ Hashing (หรือ Digital Fingerprinting) และ Digital Signature ในการควบคุมเรื่องความถูกต้องของข้อมูลเช็คและภาพเช็ค (End-to-end Data Integrity Control) รวมทั้งการพิสูจน์การทำธุรกรรม (หรือ Non-repudiation) ของธนาคารผู้ส่งข้อมูลเช็คและภาพเช็คเข้าระบบ ICAS นอกจากนี้ยังมีมาตรการในการรักษาความปลอดภัยด้านอื่น ๆ เช่น การยืนยันตัวบุคคลก่อนการเข้าใช้งาน การจัดการสิทธิ์ การจัดเก็บข้อมูลจราจร การจัดเตรียมระบบและเครือข่ายสำรอง เป็นต้น

5. สิ่งพิมพ์ออกจากระบบการจัดเก็บภาพเช็ค

ธปท. ร่วมกับ ธ.สมาชิก พัฒนาระบบการพิมพ์ออกภาพเช็คที่ส่งเรียกเก็บจากระบบการจัดเก็บภาพเช็ค ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของระบบ ICAS ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน 2559 ระบบดังกล่าวเป็นระบบกลางที่ให้ธนาคารสมาชิกเข้าเรียกใช้งานเพื่อจัดทำเอกสารแสดงภาพเช็คและข้อมูลเช็คที่ส่งเรียกเก็บผ่านระบบ ICAS ซึ่งเรียกว่า “สิ่งพิมพ์ออกจากระบบการจัดเก็บภาพเช็ค” ให้แก่ลูกค้า เพื่อใช้เป็นพยานหลักฐานทางกฎหมายแทนเช็คต้นฉบับ และช่วยสนับสนุนและส่งเสริมการทำธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์ ให้มีการยอมรับผลทางกฎหมายของสิ่งพิมพ์ออกในฐานะต้นฉบับ และส่งเสริมการใช้เอกสารอิเล็กทรอนิกส์

6. กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับระบบ ICAS

1. ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 3 เอกเทศสัญญา ลักษณะ 21 ว่าด้วยเรื่องตั๋วเงิน หมวด 4 เช็ค ในมาตรา 987 – 1000

2. พรบ.ว่าด้วยความผิดอันเกิดจากการใช้เช็ค พ.ศ. 2534

3. พรบ.ว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 และ พรบ.ว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551

4. ประกาศคณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง การรับรองสิ่งพิมพ์ออก พ.ศ. 2555

5. ประกาศคณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง หลักเกณฑ์และวิธีการในการจัดทำหรือแปลงเอกสารและข้อความให้อยู่ในรูปของข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2565