ค่าเงินบาทแข็ง VS ค่าเงินบาทอ่อน ใครได้ ใครเสีย?
ในช่วงที่ผ่านมามีข่าวเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของค่าเงินบาทออกมาให้เราเห็นอยู่บ่อยครั้ง และมักมีคำถามอยู่เป็นระยะว่า ความผันผวนที่เกิดขึ้นนี้จะส่งผลอย่างไรกับคนไทย
อัตราแลกเปลี่ยนคืออะไร
เมื่อมีการค้าขายกับต่างประเทศแต่ใช้สกุลเงินต่างกัน ประเทศคู่ค้าต้องทำการกำหนด "อัตราแลกเปลี่ยน" ระหว่างเงินสองสกุล ซึ่งการเทียบเงินสกุลที่ต่างกันนี้ไม่ได้เปรียบเทียบจากขนาดของประเทศหรือขนาดเศรษฐกิจ แต่จะเปรียบเทียบจาก "อำนาจซื้อที่แท้จริง" ของเงินสกุลนั้น ๆ ในการซื้อสินค้าหรือบริการ
ค่าเงินแข็ง/อ่อน คืออะไร
อัตราแลกเปลี่ยนไม่จำเป็นต้องเท่าเดิมเสมอไป อาจแพงขึ้นหรือถูกลงก็ได้ หรือที่ได้ยินบ่อย ๆ ว่าค่าเงินแข็งหรืออ่อน ยกตัวอย่าง "ค่าเงินบาทแข็ง" หมายถึง เงินบาทมีค่ามากขึ้นเมื่อเทียบกับเงินสกุลอื่น หากเมื่อวานนี้ใช้เงิน 30 บาท แลกได้ 1 ดอลลาร์สหรัฐ แต่วันนี้อัตราแลกเปลี่ยนถูกปรับเป็น 28 บาท แลกได้ 1 ดอลลาร์สหรัฐ ดังนั้น เงินบาทมีค่ามากขึ้นหรือ "แพงขึ้น" เมื่อเทียบกับดอลลาร์สหรัฐ หรือเรียกว่า "ค่าเงินบาทแข็งขึ้นเมื่อเทียบกับดอลลาร์สหรัฐ"
ส่วน "ค่าเงินบาทอ่อนลง" ก็มีลักษณะตรงข้าม คือ เงินบาทมีค่าน้อยลงหรือ "ถูกลง" เช่น เมื่อวานใช้เงิน 30 บาท แลกได้ 1 ดอลลาร์สหรัฐ แต่วันนี้อัตราแลกเปลี่ยนถูกปรับเป็น 32 บาท แลกได้ 1 ดอลลาร์สหรัฐ สถานการณ์นี้เรียกว่า "ค่าเงินบาทอ่อนค่าลงเมื่อเทียบกับดอลลาร์สหรัฐ"
สาเหตุที่ทำให้ค่าเงินแข็ง/อ่อน
เงินแต่ละสกุลมีลักษณะเหมือนสินค้าที่ราคาขึ้นลงจากกลไกตลาด หรือกำหนดจากอุปสงค์และอุปทานเงินตราของแต่ละประเทศ เช่น กรณีเงินบาทเทียบกับดอลลาร์สหรัฐ หากมีความต้องการซื้อเงินบาทมากขึ้น โดยเอาเงินดอลลาร์สหรัฐมาขาย เงินบาทก็จะแพงขึ้น (แข็งค่าขึ้น) ในทางกลับกันหากมีความต้องการซื้อเงินดอลลาร์สหรัฐมากขึ้น โดยเอาเงินบาทมาขาย เงินบาทก็จะถูกลง (อ่อนค่าลง)