3 คำถามที่จะทำให้คุณเข้าใจ
งบการเงิน ธปท.
กำไรขาดทุนของ ธปท. แต่ละปีเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงของค่าเงินบาทและราคาสินทรัพย์ต่างประเทศเป็นหลัก เนื่องจากลักษณะพิเศษของงบ ธปท. ที่มีสินทรัพย์ส่วนใหญ่เป็นเงินสำรองระหว่างประเทศในรูปสกุลเงินต่างประเทศ (ประมาณ 85%) ส่งผลให้งบการเงินทุกสิ้นปีเกิดกำไรหรือขาดทุนจากการตีราคาสินทรัพย์สกุลเงินต่างประเทศดังกล่าวให้อยู่ในรูปเงินบาท
ดังนั้น กำไรหรือขาดทุนในงบการเงินจึงไม่ได้กระทบศักยภาพในการทำหน้าที่ตามพันธกิจของธนาคารกลาง ตราบเท่าที่ธนาคารกลางดำเนินนโยบายอย่างมีเหตุผลและเหมาะสมในการรักษาเสถียรภาพเศรษฐกิจการเงินของประเทศ และที่สำคัญยังได้รับความเชื่อมั่นจากผู้ที่เกี่ยวข้อง
นอกจากค่าเงินแล้ว มูลค่าสินทรัพย์ต่างประเทศของ ธปท. เพิ่มขึ้นหรือลดลงจากการเปลี่ยนแปลงของราคาหลักทรัพย์ต่างประเทศด้วย เช่น กรณีธนาคารกลางประเทศต่าง ๆ ปรับอัตราดอกเบี้ยนโยบายเพิ่มขึ้นเพื่อควบคุมอัตราเงินเฟ้อ ส่งผลให้ราคาหลักทรัพย์ต่างประเทศปรับตัวลดลง สินทรัพย์ต่างประเทศที่ ธปท. ถือครองจึงมีมูลค่าลดลง ในทางกลับกัน หากธนาคารกลางประเทศต่าง ๆ ปรับลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ จะส่งผลให้ราคาหลักทรัพย์ต่างประเทศปรับเพิ่มขึ้น สินทรัพย์ต่างประเทศที่ ธปท. ถือครองจึงมีมูลค่าเพิ่มขึ้นด้วย
การที่ ธปท. มีกำไรหรือขาดทุนในแต่ละปี ส่วนใหญ่เป็นผลจากการตีราคาสินทรัพย์สกุลเงินต่างประเทศ หรือ "เงินสำรองระหว่างประเทศ" ให้อยู่ในรูปเงินบาท เช่น หาก ธปท. มีสินทรัพย์ต่างประเทศ 250,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เมื่อเงินบาทอ่อนค่าลง 1 บาท จะทำให้มีกำไรจากการตีราคาทันที 250,000 ล้านบาท ในทางตรงกันข้าม หากเงินบาทแข็งค่าขึ้น 1 บาท ก็จะทำให้เกิดขาดทุนจากการตีราคาทันที 250,000 ล้านบาท จะเห็นว่า ไม่ว่างบการเงินจะกำไรหรือขาดทุน ธปท. ยังมีสินทรัพย์ต่างประเทศเท่าเดิม คือ 250,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
ท่านสามารถอ่านเนื้อหาเพิ่มเติมเกี่ยวกับบทบาทหน้าที่ของ ธปท. ได้จากบทความพันธกิจและงบการเงินของธนาคารแห่งประเทศไทย