ธปท. ดูแลค่าเงินบาทไม่ให้ผันผวนอย่างไร?
ไทยใช้ระบบอัตราแลกเปลี่ยนลอยตัวแบบมีการบริหารจัดการ (managed float) ซึ่งเงินบาทจะเคลื่อนไหวตามกลไกตลาดเป็นหลัก โดย ธปท. อาจพิจารณาเข้าดูแลเสถียรภาพค่าเงินบาทในกรณีที่เงินบาทเคลื่อนไหวผันผวนมากเกินไปจนกลไกตลาดไม่สามารถทำงานได้เป็นปกติ หรือส่งผลกระทบต่อการทำธุรกรรมของภาคธุรกิจอย่างมีนัยสำคัญ
ในการดูแลเสถียรภาพค่าเงินบาท (FX intervention) ธปท.จะเข้าซื้อเงินดอลลาร์สหรัฐ เพื่อชะลอความผันผวนด้านการแข็งค่าของเงินบาท หรือขายเงินดอลลาร์สหรัฐเพื่อชะลอความผันผวนในด้านการอ่อนค่าของเงินบาท อย่างไรก็ดี FX intervention เป็นเครื่องมือที่ช่วยชะลอการเคลื่อนไหวของเงินบาทเพียงชั่วคราวเท่านั้น โดยค่าเงินบาทยังมีความเสี่ยงที่จะผันผวนตามปัจจัยตลาดการเงินโลกอยู่มาก เช่น ความไม่แน่นอนในการปรับลดอัตราดอกเบี้ยของธนาคารกลางประเทศต่าง ๆ หรือการดำเนินนโยบายเศรษฐกิจการเงินของประเทศหลัก
ธปท. จึงให้ความสำคัญกับการแก้ไขปัญหาเชิงโครงสร้างอย่างยั่งยืนในระยะยาว ผ่านการผลักดันให้เกิดระบบนิเวศตลาดอัตราแลกเปลี่ยนใหม่ (FX ecosystem) เพื่อให้เศรษฐกิจไทยรองรับความผันผวนจากภาวะตลาดการเงินโลกได้ดีขึ้น โดยเฉพาะการส่งเสริมการบริหารความเสี่ยงค่าเงินและการปรับหลักเกณฑ์เพื่อทำให้ผู้ประกอบการไทยบริหารความเสี่ยงอัตราแลกเปลี่ยนได้คล่องตัวมากขึ้น
ทั้งนี้ ทางเลือกในการบริหารจัดการความเสี่ยงจากความผันผวนของอัตราแลกเปลี่ยนของผู้ประกอบการ มีตัวอย่างเช่น
การเปิดบัญชีเงินฝากเงินตราต่างประเทศ (Foreign Currency Deposit: FCD) เพื่อรับค่าสินค้าส่งออกและจ่ายค่าสินค้านำเข้า ซึ่งทำให้ผู้ที่มีรายได้และรายจ่ายเป็นเงินสกุลเดียวกันไม่ต้องเสียส่วนต่างในการซื้อและขายเงินต่างประเทศ
การใช้เงินสกุลท้องถิ่น โดยกำหนดรับจ่ายค่าสินค้าและบริการเป็นเงินบาทหรือเงินสกุลท้องถิ่นของประเทศคู่ค้า เช่น เงินหยวน เงินเยน เงินริงกิต และเงินรูเปียห์ ซึ่งจะช่วยลดผลกระทบจากความผันผวนของอัตราแลกเปลี่ยนเงินบาทต่อเงินสกุลหลัก เนื่องจากเงินสกุลท้องถิ่นมักจะเคลื่อนไหวในทิศทางเดียวกัน และผันผวนระหว่างกันน้อยกว่า
การใช้เครื่องมือทางการเงิน เพื่อป้องกันความเสี่ยง โดยตกลงอัตราแลกเปลี่ยนไว้ล่วงหน้าผ่านการทำสัญญาซื้อขายเงินตราต่างประเทศล่วงหน้า (FX forwards) หรือสิทธิในการซื้อขายเงินตราต่างประเทศ (FX options) ซึ่งจะช่วยให้รู้ต้นทุนหรือรายได้ที่แน่นอนและช่วยลดผลกระทบจากอัตราแลกเปลี่ยนได้